Witwassen en terrorismefinanciering vormen een serieuze bedreiging van onze samenleving. Wet- en regelgeving zorgen ervoor dat financiële instellingen zoals banken verplicht zijn om de transacties van hun klanten te monitoren. Maar de kloof tussen regelgeving en praktijk blijkt fors. Hoe kan transactie monitoring geoptimaliseerd worden?
Honderdduizenden meldingen
Waar praten we eigenlijk over, als we het hebben over financiële transacties waarbij er een verdenking is van witwassen of terrorismefinanciering? In 2020 meldde de Financial Intelligence Unit, het orgaan waar de meldingen van verdachte transacties binnenkomen, 700.000 onregelmatige transacties. 250.000 daarvan kwamen van banken. Europol meldt in dat jaar dat 10% van deze zaken nader onderzocht zijn.
Ongeveer 30 zaken kwamen voor de rechter, waardoor 1 à 2% van de verdachte geldstromen kon worden opgespoord. Kortom, in de praktijk blijkt transactie monitoring nog niet zo eenvoudig.
Toezicht op transacties
Van banken wordt verwacht dat zij goed toezien op wie hun klanten zijn en of hun transacties legaal zijn. Onder meer de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft), know your customer en transactie monitoring worden hiervoor ingezet. Indicatoren geven aan of de herkomst of bestemming van geldstromen als verdacht kan worden aangemerkt.
Transactie monitoring: regelgeving versus praktijk
In theorie wordt er goed toegezien op de financiële transacties van banken. De praktijk is echter weerbarstig. Ten eerste gaat het op dagelijkse basis om miljoenen transacties. Zonder automatisering is het ondenkbaar om hieruit de verdachte transacties te filteren. Maar het blijkt moeilijk te zijn om de juiste indicatoren en
profielen op te stellen voor een goede detectie. Veelal is sprake van ‘tick the box compliance’, zonder dat er daadwerkelijk effectief wordt opgespoord. Het definiëren
van de indicatoren die verdachte financiële transacties uit de systemen moeten filteren vormt daarbij de bottleneck. Banken hebben te weinig voorbeeldcases om betrouwbare profielen te creëren. Met als gevolg dat 95% van de meldingen
zogenaamde false positives zijn, en dus onbruikbaar. Het kost zeer veel mankracht om het kaf van het koren te scheiden. De meeste grootbanken hebben 3000 tot 4000 medewerkers in dienst die zich richten op transactie monitoring en andere vormen van fraudebestrijding. Kortom, de investeringen in transactie monitoring zijn enorm in verhouding tot de resultaten.
Bestuur of experts
Een belangrijke vraag in de dialoog over het verbeteren van transactie monitoring is waar de verantwoordelijkheid ligt: bij bestuurders of bij IT-experts? Omdat het beleid op dit vlak raakt aan financiële inclusiviteit, lijkt een bestuurlijke verantwoordelijkheid meer voordehand liggend.
Hoe is transactie monitoring te optimaliseren?
De vraag is waar de kansen liggen om het opsporen van verdachte financiële transacties te optimaliseren. Wellicht zou het een keten brede activiteit kunnen zijn, waar de nadruk momenteel ligt op wetgevers, toezichthouders en banken. Daarnaast kan er voor een meer predicatieve aanpak gekozen worden bij transactie monitoring, bijvoorbeeld met de inzet van AI en blockchain, zoals toegepast in regulatory technology.
Regulatory compliance vraagt om innovatieve technologische oplossingen om processen te optimaliseren. Door compliance processen te automatiseren wordt de druk op medewerkers die zich bezighouden met compliance en de bestrijding van financiële misdaad verminderd, waarmee op lange termijn kosten worden bespaard.
Daarnaast worden de risico’s op hoge boetes voorkomen als transactie monitoring geoptimaliseerd wordt.
Ook bij de bestrijding van terrorismefinanciering helpt Regtech om enorme hoeveelheden beschikbare data efficiënt te analyseren. Zo kunnen de door regelgevers vereiste due diligence procedures, zoals Know Your Customer en
Customer Due Diligence (KYC/CDD), Anti Money Laundering (AML) en Counter Terrorism Financing (CTF), maar ook transactie monitoring en sanctie screening efficiënt worden geoptimaliseerd.
Wilt u meer weten? Bekijk ons recente rapport over de opkomst van Regtech of bekijk het laatste Hyarchis Connect Webinar, waarin A. Hoogduijn en E. Bosma de belangrijkste trends in Regtech bespreken.
Geschreven door
